Onze dag begon op de afsluitdijk, bij het Wadden Center. Daar werden we welkom geheten door Houkje Rijpstra, directeur van Circulair Friesland.



Zij deelde met ons de ingrediënten van hun succesformule. Hoewel slechts vier jaar onderweg is hun vereniging inmiddels niet meer weg te denken uit het Friese landschap. Haar (ruim) 100 leden vormen het kloppend hart en de drijvende kracht achter de grote circulaire stappen die in de provincie Friesland worden gemaakt. Gezamenlijk leren door te doen heeft een netwerk van bedrijven gecreëerd met circulaire koplopers die samen met de overheid, kennisinstellingen en het onderwijs zich inzetten op ketensamenwerking ten dienste van de ondernemer. Door de juiste organisaties en mensen aan elkaar te verbinden en icoonprojecten aan te jagen worden zo versnelt circulaire stappen gezet en is Friesland hard op weg om in 2025 een van de drie meest circulaire regio’s van Europa te worden.

De architect van het Wadden Center, Doeke van Wieren, nam ons daarna mee voor een rondleiding en lichtte daarin de duurzame energieoplossingen en zijn ontwerp verder toe. In de uitstraling van dit unieke gebouw kun je goed terugzien hoe hij daarbij de massa van het gebouw in verbinding heeft weten te brengen met de Afsluitdijk en omliggende zee. Geïnspireerd door de schoonheid van zijn ontwerp en de impact die Circulair Friesland voor het Friese bedrijfsleven heeft vervolgden wij daarop onze reis naar Leeuwaarden.

Bij de Energiecampus stond namelijk Cor van Haar, directeur van Ekwadraad op ons te wachten. Dit unieke bedrijf werkt vanuit deze eveneens unieke campus aan de energietransitie van Nederland. Leren door te doen staat ook hier centraal, mede door icoonprojecten op eigen terrein te ontwikkelen.



Zo ligt het gebouw zelf op een voormalige afvalberg en worden de biogassen daarvan gebruikt voor de verwarming en het regionale busvervoer. Het exterieur van de campus is bovendien volledig gemaakt van circulaire materialen. Zo zijn oude houten vloeren van een lokale gymzaal hergebruikt als plafond en is het interieur ingericht met circulaire meubelstukken van het bedrijf Opnieuw. Diens eigenaar, Douwe Jan Boersma, vertelde ons dan ook passievolle hoe hij sociaal maatschappelijk verantwoord ondernemen combineert met de kansen van de circulaire economie. Onder andere door mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt kantoorartikelen en meubels hoogwaardig te laten upcyclen.

Onze volgende circulaire bestemming ging naar Ooststellingwerf waar een bezoek aan het Biosintrum op het programma stond. Een kenniscentrum voor de biobased economy dat zelf ook voor 80% uit biobased materialen bestaat. Uniek in Nederland!



Directeur Petra Boorsma had de week voor ons bezoek nog Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander een rondleiding gegeven en maakte tijdens haar rondleiding aan ons ook duidelijk waarom het centrum tot één van de duurzaamste gebouwen van Europa gerekend mag worden. Zo kent het gebouw geen aansluiting op het riool en ontbreekt een aansluiting op het elektriciteitsnet. Ook is de fundering staalloos omdat gebruik is gemaakt van olifantengras. Anne Jan Zwart, de initiatiefnemer van het Ecomunity park waar het Biosintrum onderdeel van uitmaakt, vertelde ons daarna dat maximaal 50% van het park bebouwd mag worden. De andere 50% moet verplicht open blijven om ervoor te zorgen dat deze met de omgeving in balans blijft. Juist door de natuurlijke balans tussen mens, plant en dier te herstellen en te behouden, wordt in zijn ogen waarde gecreëerd. Hetzelfde geldt voor zijn bedrijf ECOstyle dat al sinds haar oprichting laat zien hoe men waarde creëert door écht duurzaam te ondernemen.

Onze rondreis door Friesland werd daarna afgesloten in Heereveen en wel op het bedrijventerrein waar het afvalverwerkingsbedrijf Omrin en het Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics gevestigd zijn. John Vernooij, directeur van Omrin en tevens voorzitter van Circulair Friesland sprak met ons over de kansen die circulariteit met zich meebrengt voor het opwaarderen van de huidige afvalstromen. 



Zijn bedrijf is daarom volop bezig zich te herpositioneren. Juist door nadrukkelijk de samenwerking op te zoeken met ketenpartners zodat iedereen profiteert van de kansen die de transitie naar een circulaire economie met zich meebrengt. De eerste resultaten daarvan worden inmiddels zichtbaar, onder andere doordat de hoeveelheid ongescheiden restafval die verbrand moet worden de laatste jaren fors afneemt dankzij fijnmazigere sorteringstechnieken. Dat vertaalt zich niet alleen in ecologische winst, maar ook in betere financiële resultaten. Afval is als grondstof veel geld waard!

Op hetzelfde bedrijventerrein is ook sinds kort het Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics (NTCP) gevestigd. Het gebouw is tevens een ontwerp van Doeke van Wieren en biedt naast een indrukwekkende verschijningsvorm, ook huisvesting aan onderzoekers die daar baanbrekend wetenschappelijk onderzoek verrichten.



Directrice Martine Brandsma liet ons zien hoe plastic afval met behulp van de modernste technieken steeds beter gescheiden en gewassen kan worden. Het NTCP neemt daar een voortrekkersrol bij in door diverse testen uit te voeren in een gecontroleerde kleinschalige omgeving. Daarbij wordt zelfs gebruikt van Artificial Intelligence zodat de machines leren steeds fijnmaziger plastic te onderscheiden. Onderzoeken die succesvol zijn gebleken worden vervolgens toegepast en opgeschaald, onder andere bij het afvalverwerkingsbedrijf Omrin. Op deze wijze wordt plastic restafval steeds beter recyclebaar zodat in de nabije toekomst steeds meer plastic hoogwaardig kan worden hergebruikt.

Nadat we ‘s avonds via de Afsluitdijk de provincie Friesland weer verlaten hadden werd de dag afgesloten met een gezamenlijk diner. In dankbaarheid terugkijkende op de gastvrije ontvangst in Friesland bleken onze deelnemers vastberadener dan ooit om samen met andere circulaire doeners in Noord- en Zuid-Holland circulair te gaan versnellen. Want als iets duidelijk was geworden dan is het wel dat Fryslân circulair kan versnellen omdat bedrijven daar intensief met elkaar, de overheid, kennisinstellingen en onderwijs samenwerken. Dat vraagt om opvolging vanuit Circulair West in West-Nederland!